Gazeteci olmayı amaçlıyorsanız cesur olmak kaçınılmazdır. Merak eden, sorgulayan bir araştırmacı olabilmek de oldukça önemlidir. Bir de irade bu bileşenler arasında yerini alır. İzlerken bu özellikleri keşfedebileceğiniz onlarca gazetecilik filmi var. Ben de bunların içinden izlediklerimi gazeteci adayları ve gazetecilik meraklıları için bloğumda derlemek istedim. Umarım beğenirsiniz.
Kemal Sunal’dan Gazetecilik Hatırası: Uyanık Gazeteci (1988)
Defalarca izlediğimiz Kemal Sunal filmlerinden değil ama mesaj kaygısı bol bir gazetecilik filmi. Kemal Sunal’ın o yıllarda gazetecilik yaptığı gazete ise “Güneş”. O dönemlerde sahibi müteahhit meşhur Trabzonspor Başkanı Mehmet Ali Yılmaz, Genel Yayın Yönetmeni ise Mehmet Barlas. Aman aman komik ve çok da güzel olmamasına rağmen hem Kemal Sunal’dan bir gazetecilik hatırası hem de böyle tarihte yolculuk yapmayı seven ben gibilerine ipuçları attığı için izlenmesi tavsiyedir.
Sinemanın (D)Evrimi: Yurttaş Kane – Citizen Kane (1941)
Orson Welles, daha 25 yaşındayken ilk uzun metrajlı filmi “Yurttaş Kane” ile sinema tarihinin en derinlikli ve bütünlüklü filmlerinden birini çekmiştir. Bazin, “Yurttaş Kane, ekran dili için bir evrim niteliği taşımaktadır” der. Filmin sinematografisi, sesi, ışığı, senaryosu – filmi oluşturan her elementi – makalelere, kitaplara araştırma konusu olmuştur. Welles; “Yurttaş Kane” filmiyle modern kültürde merkezi bir konuma sahip olan medyayı ve Amerikan popüler kültürünü irdeler.
Zamanın ötesinde, kendi dilini yaratmış, tüm zamanların en önemli filmlerindendir. Özünde istediği her şeye sahip olup kaybeden bir adamın hikayesidir.
Araştırmacı Gazetecilik Örneği: Başkanın Tüm Adamları – All The President’s Men (1976)
Başkanın Tüm Adamları, aslında iki gazetecinin yazdığı bir kitap ama biz daha çok 1976 yapımı, 8 dalda Oscar adayı olup 4 dalda Oscar kazanan film halini biliyoruz. Bu film, araştırmacı gazeteciliğin örnek olarak sergilendiği muhteşem bir yapımdır. ABD siyasi tarihinde Watergate Skandalı olarak bilenen olay. Washington Post gazetesinden iki muhabir, devletin istihbarat kurumlarının ve araçlarının, bir partinin çıkarları için kullanılmasını öncelikle ortaya çıkarır, ardından da bu bilgiyi kanıtları ile birlikte “korkusuzca” kamuoyu ile paylaşırlar. Basın, siyasi yolsuzluğun fotoğrafını çekmiştir. Robert Redford ve Dustin Hoffman’ın yıldızlaştığı bir film.
Uluslararası Alanda Toplam 95 Ödül Almış Bir Başyapıt: Ölüm Tarlaları – The Killing Fields (1984)
Adından da anlaşılacağı üzere 1976-79 yılları arasında iktidarı ele geçiren Kamboçya Başbakanı, Kızıl Kmerler adlı gerilla teşkilatının kurucusu, okulları kapatıp herkesi pirinç tarlalarında çalışmaya zorlayan sonra da suçlu ilan edip ölüm tarlalarına gönderen Pol Pot’un hikayesini ve bu olayları duyurmaya çalışan bir gazetecinin verdiği zorlu mücadeleyi anlatır.
Asılsız Haber – Shattered Glass (2003)
Yalan habercilik nedir, nasıl yapılara dair ufuk açıcı bir film. Saygın bir dergide hayal ürünü haberler yapan genç bir gazetecinin hikayesi. “İyi bir romancı olabilirsin, ama haberci asla! “Filmde geçen bu cümle gerçek ile kurgunun ne ölçüde ilişkili olduğuna, üstün bir hayal gücüne sahip olmanın habercilik güdülerini nasıl tetikleyeceğini sorgulaması bakımından filmi izlenir kılan detaylardan.
İyi Geceler, İyi Şanslar – Good Night & Good Luck (2005)
Görselimiz siyah beyaz ama filmimiz 2005 yapımı ve Gerorge Clooney tarafından yönetilmiş . Amerika siyasal tarihinde büyük bir tartışma konusu olan Jim McCarthy ve politikalarına karşı olan araştırmacı gazeteci Edward R. Murrow’un gerçekleri ortaya çıkarma çabasını konu alıyor. Çok başarılı oyunculuklar ve gayet güzel bir sinematografi. Siyah beyazın büyüsü, ellili yılların enfes caz müzikleri ve film boyunca elden düşmeyen sigara eşliğinde atmosferi sağlam bir film izliyorsunuz. Film, tam 38 tane ödül elde etti.
Frost & Nixon (2008)
ABD tarihinde başkanlık görevinden istifa eden ilk ve tek başkan olan Richard Nixon’ın istifası sonrası kendini temize çıkarmak ve siyasete geri dönmek maksadıyla İngiliz eğlence programları sunucusu David Frost’la yaptığı bir dizi röportaj çerçevesinde gelişen olayları konu ediniyor. Bu süreçte, Frost’un yumuşak başlı ve yandaş gazeteciyi andırır tavrı ilerleyen süreçte evrim geçirerek yön değiştiriyor. Frost & Nixon, Frank Langella’nın önderliğinde saygı uyandıran ve insanın ilgisini perçinleyen bir politik dram.
Savaşın Fotoğrafçıları: The Bang Bang Club (2010)
Savaş fotoğrafçılığını yakından anlatan, aynı zamanda Güney Afrika İç Savaşı’nı bütün dramı ve acımasızlığıyla göz önüne seren izlenesi filmdir. Kevin Carter’ın Pulitzer ödülü almasını sağlayan meşhur akbaba ve açlıktan kırılmak üzere olan kız fotoğrafının hikayesini de barındırıyor. Az da olsa bu fotoğraf üzerinden fotoğrafçılığın etik kurallarını da tartışmaya çalışmış ama bu konuya fazla parmak basmamıştır.
Spotlight (2015)
“Best Picture” Oscar’ını almış bir film. Katolik kilisesinde yaşanan taciz olaylarını aydınlatmaya çalışan Boston Globe gazetesinin araştırma ekibi olan Spotlight’ın müthiş gazetecilik başarısının hikayesi. Bence filmin en büyük başarısı bu kadar ajitasyona müsait bir konuyu son derece sade ve izleyiciyi yormadan anlatması. Duygusal müziklerden ve zorlama repliklerden kaçınılmış. Olayın gerçek kahramanları filmin senaryosunda ve çekimlerinde katılımcı olmuş bu da filmin başarısını artırmış.
The Post (2017)
Başrollerinde Tom Hanks ve Maryl Streep olan bir Steven Spielberg filmi. JFK suikastıyla yükselen ve Nixon döneminde tavan yapan Pentagon’un dünyayı yönetme politikalarının, basın ve idealist devlet görevlileri yüzünden aldığı en büyük darbelerden birinin hikayesini bol ağdalı bir şekilde ele alıyor. Özünde devlet ve basının yüzyıllardır süregelen çekişmesini konu alan, basın özgürlüğü, yargının bağımsızlığı, hukukun üstünlüğü ve kadın erkek eşitliği üzerine güzel mesajlar veren bir film. “The Post” vizyonda büyük ilgi görmüş ve 18 ödül ile başarısını taçlandırmıştır.
Bir gazeteci adayı olarak; gazeteciliğin en karanlık, en aydınlık, en güzel, en çirkin, en görmek isteyeceğim ya da istemeyeceğim anlarını perdede izlemek oldukça ilginç bir duygu. Listeyi beğendiyseniz mısırınızı patlatıp, en dikkatinizi çeken filmi açmanızı tavsiye ederim. Keyifli Seyirler…
